Muntplein 9: DE FAKKEL VAN MANTGEM

Groots hangt rond 1910 de naam aan de gevel: De Fakkel. Erboven staat op een horizontaal bord geschilderd B. van Mantgem, op die eronder staat boek- en steendrukkerij. Op het dak wapperen vele vlaggen en de ramen zijn bovenlangs gedecoreerd met doeken, zogenaamde guirlandes. Het mag duidelijk zijn: De Fakkel viert feest!

Het is feest bij De Fakkel

Waarschijnlijk is het een feest van een zoveeljarig bestaan, want Benjamin Jansen van Mantgem heeft deze drukkerij al sinds 1874. Die begint hij verderop aan de Reguliersbreestraat bij de Sint Pietersteeg. Maar datzelfde jaar verhuist hij al naar de Sint Luciƫnsteeg 12, tussen de Nieuwezijds Voorburgwal en de Kalverstraat. Waarschijnlijk, omdat dat deel van de stad bij de Amsterdammer dan bekend staat als het centrum voor drukwerk.

Een reclame in Het paleis van justitie, een populair weekblad uit 1882

Van Mantgem is gespecialiseerd in visitekaarten, enveloppen, postpapier, menukaarten, diploma's enzovoort. Ook publiceert hij de Woning-Wijzer - de naam verklapt de inhoud - het is een krantje dat wekelijks bij zo'n zes- Ć” zevenhonderd koffiehuizen op de tafel ligt. Ook plaatst hij voor derden advertenties in lokale dagbladen.

Een reclameprent van de drukkerij uit eind negentiende eeuw

In 1885 verneemt Van Mantgem dat op Muntplein 9 - dat heet dan nog Singel 562 - magazijn De Fakkel vrij komt, de oude eigenaar stopt na zo'n vijftig jaar met verkoop van manufacturen. Hij neemt van hem ook de naam De Fakkel over en pakt de promotie van zijn boek- en steendrukkerij grootser aan. Op zijn reclameprent beeldt hij het pand af, inclusief de belettering van de gevel en de display's achter de etalageramen. Op een foto uit 1920 zie je dat dat ook werkelijk de aankleding van de gevel is.

Het werkelijke pand van de drukkerij rond 1920

De nieuwe drukkerij om de hoek aan de Reguliersbreestraat

In 1900 investeert Van Mantgem in een uitbreiding met een stevige verbouwing van een pand aan de Reguliersbreestraat 8, naar een ontwerp van architect Willem Kromhout. Het loopt achterlangs door tot die aan het Muntplein. De uitbreiding is nodig vanwege een nieuwe klant, waar Van Mantgem - misschien als ode aan - een breed tegeltableau in de gevel laat aanbrengen: de Amsterdamsche Courant.

Een breed tegeltableau van de Amsterdamsche Courant in de gevel

Een detail van de belettering

Echter, de gloriedagen van dit dagblad blijken verlopen: drie jaar later is deze failliet. De kantoorruimtes erboven worden dan maar verhuurd aan derden. Benjamin van Mantgem stapt in 1907 op als directeur, hij blijft wel commissaris van de vennootschap.

Op onderstaande foto uit de jaren zestig zie je dat, in tegenstelling tot de rest van het plein, niets is verandert aan De Fakkel. Zelfs de display borden in de etalages zijn dezelfde als toen.

In de jaren zestig is De Fakkel nog autentiek aan het origineel uit 1890

Zelfs aan de etalages is weinig veranderd

Begin jaren zeventig komt de ruimte in handen van McDonalds, Van Mantgem is dan met drukkerij Spin verhuisd naar de Nieuwezijds Voorburgwal 271. Dat is letterlijk om de hoek van de Sint Pietersteeg, waar een eeuw eerder B. van Mantgem het drukkrijtje had. Een dikke tien jaar later emigreert drukkerij Spin & Van Mantgem de binnenstad uit, naar de Donauweg in Nieuw West.

De huidige entree naar McDonald's is de originele winkelpui van De Fakkel


> VERDEROP IN DE BUURT

ELDERS IN DE STAD



Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.

historisch beeld en informatie: Stadsarchief Amsterdam; delpher.nl
huidig beeld: WandWoorden
wijk: Centrum, Centrum-Oost, Grachtengordel-Zuid