Reguliersbreestraat 11 - 13: NEON OP HET DAK
Het begint met Finas Kyriazi Freres, wat jaartjes later wordt het Delftsche Slaolie, dan voor enkele decennia North State, heel even Stella Artois en tot slot Toshiba.
Al deze namen staan in de vorige eeuw in grote neonletters op het dak aan de Reguliersbreestraat 11 - 13. De eerste al in 1924, de laatste zeker tot 1999. Ze zijn allemaal gemaakt door hetzelfde bedrijf: W. Haaxman & Co.
De oudste en meest galante reclame is die van Kyriazi Freres en hun sigarettenmerk Firas. De oorsprong van dit bedrijf ligt in Egypte bij de familie Kyriazis, zij leveren vooral chique rookwaar. Hun Europese dependance is gevestigd aan de Nieuwezijds Voorburgwal 19, waar voorheen de fabriek zat van sigarenmaker Otto Roelofs. Voor de marketing maakt men graag gebruik van de glamoureuze, oosterse mystiek. Jonge westerse rokers pronken al snel met dit exotische merk uit het Midden-Oosten.
Midden jaren dertig maakt Haaxman een nieuw ontwerp voor de volgende huurder van de plek: Delftsche Slaolie. Naast de druppende fles is ook de tekst Calvé Kwaliteit uitgewerkt in neon. Maar wat heeft slaolie te maken met deze uitgaansbuurt? Aan de overkant is het Tuschinski Theater, op het Rembrandtplein is overal horeca en vermaak: hier is niemand thuis aan het werk in zijn eigen keuken. Daardoor is deze neon reclame geen lang leven beschoren en wordt al snel vervangen met een ontwerp van Haaxman voor de volgende klant: North State American Cigarettes.
Ook deze neonreclame is mooi vastgelegd in de avonduren. Daarop is te zien dat neon ook populair is bij andere merken, zoals Ringers en hun chocolade plus verderop Cineac.
De maker van al deze neon is dus W. Haaxman & Co.. Begin twintigste eeuw verhuist Willem Haaxman zijn electro-technisch bedrijf vanuit Rotterdam naar de Singel alhier. In het begin draait het bedrijf op het aanleggen van elektriciteit in grachtenpanden en bedrijven, maar als in de jaren twintig een nieuwe soort van verlichting uit de USA hier wordt geïntroduceerd, stapt Haaxman over. Al snel is men marktleider in ontwerpen en uitvoeren van neonreclames.
Eind jaren vijftig is de North State reclame toe aan modernisering: de omschrijving verdwijnt, alleen nog de naam hangt aan een paal en wordt omgeven door golven. Onderstaande foto uit 1963 laat zien dat deze ook werkelijk zijn uitgevoerd.
Even later staat er voor korte tijd een plompe ronde reclame van het biermerk Stella Artois op het dak. Vanaf 1989 verandert het in iets heel moderns: Toshiba, het merk voor je kleuren tv en computer. Ook deze twee neonrelames zijn gemaakt door Haaxman. Aan het eind van de twintigste eeuw is alles - inclusief de paal - verwijderd van het dak.
Het bedrijf Haaxman bestaat nu nog steeds, naast neon maakt men buitenreclame in alle vormen en maten. Het zit allang niet meer aan de Singel, na een tussenstop in Ouderkerk aan de Amstel is het nu al jaren gevestigd in Mijdrecht.
> VERDEROP IN DE BUURT
ELDERS IN DE STAD >
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Grachtengordel-Zuid, Centrum-Oost