Nieuwe Kerkstraat 108: GERESTAUREERD IJSZOUT

Nieuwe Kerkstraat 108: GERESTAUREERD IJSZOUT

Op het natuursteen van de kelder aan de Nieuwe Kerkstraat 108 staat sinds 2019 weer duidelijk wat bij de heer Marcus Pels (Amsterdam, 3 februari 1906 – Auschwitz, 21 mei 1944) te koop was: ijszout. Marcus Pels produceerde het ijszout in de kelder, de familie woonde erboven. Het was een rijksdepot en als grossier leverde Pels alles wat een ieder nodig had voor ijs. IJszout zelf had een fel blauwe kleur, zodat men het niet kon verwisselen met echt ijs, want het was heel giftig! Men gebruikte het in de eerste versie van de ijskast: stroom uit een stopcontact bestond nog niet.

De Nieuw Kerkstraat was voor de oorlog net zoals de Weesperstraat om de hoek een levendige Joodse straat. In dit deel woonden vooral Joden van Oost-Europese komaf. De straat stond bekend om het volkse karakter, met gezellige zomeravonden, burenruzies en het jaarlijkse tochtje op de boot over de Amstel.

De restauratie is in opdracht van Edward Schenk van de Werkgroep Historische Gevelreclames Amsterdam uitgevoerd door restaurateur Myrthe Smith en ondergetekende. Toen Pels de zaak tijdens de oorlog op last van de bezetter moest sluiten, is de belettering direct weggeschilderd. Niets mocht meer zichtbaar zijn. De muur moest daarom nu een aantal keer bewerkt worden met afbijtmiddel om zo langzaam maar zeker telkens beter te zien wat er ooit stond. Die sporen zijn overgetrokken op calquepapier, voordat alles werkelijk is weggepoetst. Daarna is op de blanco natuurstenen ondergrond elke letter weer teruggeschilderd.

Tijdens haar wandeling die zomer met Edward Schenk door de oude woonwijk van haar grootouders, werd de Canadeese Lisa Kaufman emotioneel verrast: daar stond ineens in contouren de naam van haar opa op de muur! Voor haar moeder Hendrika Pels was ze al jaren op zoek naar diens ouderlijke woning. En of ze nu dan even de contouren van de naam M. Pels wilde vol schilderen waar die tot 77 jaar geleden leesbaar had gestaan. Dat alles terwijl ma vanuit Toronto emotioneel via de smartphone meekeek… Een prachtige bonus voor de restaurateurs.