De Ruijterkade 99: DE LETTERS VAN HET KOPPE-HUISJE
Sinds 2021 staat het weer op haar zo goed als originele plek aan de De Ruijterkade: het Koppe-huisje van architect Guillaume Frédéric la Croix. Net voor de uitbreiding van het Centraal Station is het verplaatst naar een bedrijventerrein in de haven van Zaanstad. Daar is het volledig gerestaureerd, want aardig wat van het honderd jaar oude hout was aan vervanging toe. La Croix (1877-1923), één van de Amsterdamse School architecten uit het begin van de vorige eeuw, heeft de stad voorzien van meerdere karaktervolle panden. Hij ontwerpt hier niet alleen het gebouw, maar ook het interieur en de belettering. Op de bouwtekening staat in duidelijk uitgewerkte kapitale letters: J. G. Koppe’s, scheepsagentuur.
Op foto’s van Bernard Eilers uit 1919, gemaakt net na ingebruikname van het pand, zie je dat de letters conform de tekening zijn uitgevoerd door de timmerman. Ze zijn niet meer dan twee planken (40 cm) hoog en hebben een eigenwijze dik-dun verhouding. Ook zit hier en daar wel en niet een schreef. Als La Croix het lettertype in die dagen bij Lettergieterij Amsterdam had aangeboden, ben ik bang dat men hem met een vriendelijk doch dringend verzoek naar de uitgang had verwezen.
Op het beeld van Eilers staan ook door echte reclameschilders uitgevoerde borden. Daar staat alle tekst netjes conform de grafische wetten op geschilderd. Het opschrift wordt door de jaren heen heel wat keren vervangen. Ook op het dak komt aan beide kanten een beletterde display.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de rederijen het moeilijk. Koppe moet zelfs dertig schepen afstaan aan de bezetter.
In het voorjaar van 2023 monteert eigenaar Stadsherstel de nieuwe eikenhouten letters op de witte vlakken van het Koppe-huisje. Ze worden krap op elkaar op de planken vastgezet, want ze zijn eenderde groter dan de originele letters. De komma achter de naam is weggelaten, zodat deze bold font versie wel past. De letters zelf zijn niet conform de originelen. Bijvoorbeeld bij de A zit de dwarsbalk veel hoger en heeft de R een vreemde knik in het been. Tja, het staat er allemaal wel weer op, maar niet conform de plannen van La Croix en de foto's van Eilers.
Hieronder de resterende twee van de vier foto’s die het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam enthousiast voor het project aanleverde. Drie van de glasnegatieven van Bernard Eilers waren nog niet gedigitaliseerd. Museum Het Schip leverde digitale bestanden van de originele bouwtekening. Hartelijke dank voor jullie hulp!
Kijk voor informatie over de (oosterse) vorm van het Koppe-huisje op de site van Stadsherstel en de vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad.
Over La Croix lees je alles in het overzichtelijke boek van Radboud van Beekum: G.F. la Croix, Amsterdamse School architect, 1877 - 1923.
> NIEUWMARKT
ELDERS IN DE STAD
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: grrrfx
wijk: Centrum, Nieuwmarkt / Lastage