Rembrandtplein 17: DE KROON DIE EEN HAANTJE WAS
Vanaf het begin staat het al op de daklijst: café De Kroon. Maar het huidige beletterde hekwerk is niet het originele. Daarin hebben de letters namelijk rondingen op eigenwijze plekken. Zo zijn de hoofdletters f en e net zo rond als de o en c. De r is net weer hoekig en rond waar ie normaal rond en hoekig is. Ook het woord de naast De Kroon heeft in het origineel originelere vormen.
Voor het kleurrijke glas-in-lood bovenlicht bij de ingang van de toren staat in de beginjaren ook de naam. Links en rechts glooit dan in zogenaamde zweepslagen een metaal gesmede constructie, daartussen staat de naam in een galante smalle schreef letter. Het benadrukt het art nouveau karakter van het gebouw van architect Gerrit van Arkel. Ergens in de loop van de jaren is dit stukje vakmanschap jammer genoeg verdwenen.
Wat er wel is bijgekomen, is het - klein en fijn - beletterde glas-in-lood bovenlicht van de entree naar het balkon. Daarin staat de naam weer in een andere vorm. Erboven in de muur staat in art nouveau cijfers het bouwjaar: 1898.
Het gebouw loopt helemaal door tot aan de Amstel 82. Origineel heeft het daar ruime ramen en boven de lateibalk staat op het tegeltableau de tekst Café De Kroon. Het glas-in-lood van de bovenlichten is waarschijnlijk hetzelfde uitgevoerd als die in de onderpui aan het Rembrandtplein. Daarin zit een motief met gestileerde bloemen met in het midden een kroon.
Midden jaren zestig is voor en achter veel van de originele detaillering gesloopt. Want toenmalig eigenaar van dit - en vele andere panden op het plein - Maup Caransa, heeft de begane grond verbouwt tot winkelgalerij. Die loopt dan van het Rembrandtplein tot hier aan de Amstel. Echter deze modernisering is totaal geen succes: door overlast van verslaafden en prostituees sluit hij de galerij tien jaar later alweer.
Onder de witte verf tussen de bovenste ramen en de daklijst zit origineel een brede fries, uitgevoerd in vermoedelijk sgraffito. Het is een decoratie met daarin afgebeeld onder andere zwanen, pauwen en lelies. Op oude foto's zijn die motieven goed zichtbaar. De kleuren zijn als die van het zonnebloemen mozaïek in de smalle sleutelgatvormige nis rechts. In de toren links zitten in dezelfde kleuren mozaïeken van krabben en vlinders, en helemaal bovenin nog een kroon. Het zou de gevel een mooie art nouveau schwung geven als het fries in die tinten zou worden terug getoverd. Misschien een mooie missie voor de stad bij een volgende onderhoudsbeurt? Want ja, je hebt het wel recentelijk tot gemeentelijk monument opgewaardeerd.
Wat nu een ruime serre is met uitzicht op het Rembrandtplein, is origineel een smal elegant ijzeren balkon met een hek vol florale motieven, zoals nu nog te zien op de tweede verdieping. Begin vorige eeuw staat op de balustrade - in een brede versie van de daklijst-letter - het woord restaurant.
PS De origineel geplande naam van café De Kroon is Het Haantje. Maar het pand is gebouwd in het jaar - zelfs geopend in de maand - dat Wilhelmina tot koningin is gekroond. Een goede rede dus om het naar haar glimmend hoofddeksel te noemen.
> GRACHTENGORDEL - ZUID
ELDERS IN DE STAD
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Grachtengordel - Zuid