Korte Prinsengracht 103 - 111: DE STOKVIS VAN DE SMIT



Tegenwoordig zijn het woningen en werkplaatsen

Vanaf de negentiende eeuw is het het pakhuis van A. Smit

Het is jammer genoeg niet meer zichtbaar op de zijmuur van het pakhuis op de hoek Brouwers- en Korte Prinsengracht, maar tot begin jaren zeventig staat op de muur de geschilderde reclame van A. Smit & Zoon voor hun stokvis, ansjovis en levertraan. Wie is die familie Smit dan? WandWoorden zoekt het uit!

Smeedwerk voor het bovenlicht

Met gekroonde stokvissen en mooie initialen

In 1821 hangt Albert Smit als kapitein van het schip De Koornzaaijer zijn pet aan de wilgen en start een opslag hier in dit pakhuis aan de Brouwersgracht. Zijn waar bestaat uit gedroogde kabeljauw, gezouten haring en medicinale levertraan. Voor het bovenlicht van de voordeur zit nog steeds het mooie stukje siersmeedwerk van toen. Bovenaan staat De Twee Stokvissen in een scriptletter, met in het midden de gekroonde vissen en helemaal onderaan de initialen van A. Stokvis & Zoon.

Noorse havennamen op de pui

Aan het eind van de negentiende eeuw heeft de onderneming meer ruimte nodig. Daarvoor worden panden van de buren opgekocht voor de bouw van de huidige pakhuizen naar een ontwerp van architect Caron. Op de drie gevels staan de namen geschilderd van de Noorse havens waar Smit dan de vis vandaan haalt: Bergen, Tromsoe en Hammerfest.

Begin twintigste eeuw neemt Smit & Zoon een groot stokvisbedrijf in Rotterdam over. En in Amsterdam wordt ondertussen de markt vergroot door productie van onder andere oliën en vetten voor voedings-, veevoer- en farmaceutische industrie. Ook worden er innovatie chemicaliën geproduceerd voor de lederindustrie.
Pas begin jaren zeventig verhuist de familie het bedrijf de stad uit en draagt de pakhuizen over aan anderen. Naast werkruimtes wordt een deel omgebouwd tot woningen. Daarvoor moet het oude pakhuis heel grondig worden schoongemaakt - zelfs voor delen vernieuwd - want het stinkt heel sterk naar vis en traan. De voorkant krijgt ruimere ramen, daardoor is er jammergenoeg geen plek meer voor de naam Bergen. Die is er wel voor de originele gevelreclame op de zijmuur aan de Korte Prinsengracht, maar die klassieker is niet terug geschilderd.


Toen een duidelijk beletterde zijmuur

En het voorstel van WandWoorden om die terug te schilderen

Het is een goede reden voor WandWoorden om te kijken of er interesse is om dit toch nog te doen. De typografie is al uitgewerkt, bij restaurateurs al navraag gedaan en wellicht helpen de nazaten van Albert Smit mee aan financiering. Want onder de naam Herman Smit & Zoon BV verwerkt men in Rotterdam nog volop stokvis, klip- en zoutevis, en verhandelt en produceert Royal Smit & Zoon in Weesp - met goedkeuring van de koning - natuurlijke oliën en vetten in hoge kwaliteit, plus hulpmiddelen voor de leerindustrie. Nu nog even de stad en de huidige eigenaar van het pand overtuigen!

Misschien een stukje verleden terug in het huidige Amsterdam

> Wandel met een gids door je beletterde buurt!

> ELDERS IN DE HAARLEMMERBUURT


ELDERS IN DE STAD



Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.

historisch beeld en informatie: Stadsarchief Amsterdam; delpher.nl; smitstokvis.nl; smitzoon.com, maritimedigital.nl, onsamsterdam.nl
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Centrum - West, Haarlemmerbuurt, Haarlemmerbuurt-Oost