Kloveniersburgwal 111: DE BONTEBOEL VAN DE GORTER EN HET ABC VAN DE BANKETBAKKER
Het tweede pand rechts is Kloveniersburgwal 111, 2021
Kloveniersburgwal 111, 1938
Het mag duidelijk zijn wie en wat er in de jaren dertig van de vorige eeuw hier aan de Kloveniersburgwal 111 zit. Op de ruim beletterde gevel staat dan links bontvellen, in het midden de naam en het telefoonnummer, en rechts pelterijen. Benjamin de Gorter, geboren in 1894 in Amsterdam, begint zijn onderneming in 1920 aan de Linnaeusparkweg in de Watergraafsmeer. Al snel verhuist hij naar de binnenstad, naar de toen hippe Passage tussen de Prins Hendrikkade en de Nieuwendijk. Maar die plek blijkt toch niet de juiste, want in 1928 verhuist hij naar de Kloveniersburgwal. Daar laat hij alle tekst niet horizontaal, maar verticaal in een the bigger the better-manier op de gevel schilderen.
De Gorter is vanaf de jaren dertig een beëdigd makelaar in bont en pelterijen. Daarnaast verkoopt hij al het materiaal dat je nodig hebt voor je eigen bontwinkel. Ook verkoopt hij kattenvellen, die zijn heel behulpzaam tegen reumatiek, zeggen ze...
In 1943 worden Benjamin, zijn vrouw Jeanette Coronel en hun zoon door de Duitse bezetter vermoord in Sobibor. De tekst op de gevel is net daarvoor helemaal weg geschilderd. Van de bezetter mag namelijk van geen enkele Joodse ondernemer de naam of waar zichtbaar zijn.
Kloveniersburgwal 111 in 1938 en 1956
Algemene Banketbakkers Coöperatie (A.B.C.) blijft tijdens en na de oorlog wel in een strakke letter bovenaan het souterrain staan. Deze coöperatie bestaat dan zo'n 60 jaar en is opgericht voor grote inkoop van waar en verkoop ervan aan haar banket bakkende leden. In de eerste jaren groeit dat ledental niet hard, maar daarna zien de bakkers dat, door wettelijk maatregelen, lid zijn veel voordelen heeft. In 1928 zijn er al een dikke duizend leden. Ook organiseert A.B.C. lessen en geeft die onder andere, op de door hun in 1924 gestichte vakschool voor banketbakkers aan de Quellijnstraat. Daar staat op no. 80 nu nog steeds de tekst Vakschool voor Banketbakkers in koperen letters op de kroonlijst bovenaan de pui. De opleiding duurt in die dagen drie jaar. Hoe precies les te geven is dan nog een vraag, want er bestaan dan nog geen handboeken voor. Wel is er al een soort intern arbeidsbureau, waardoor afgestudeerden snel werk hebben.
Quellijnstraat 80, 2020
> NIEUWMARKT
ELDERS IN DE STAD
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
historisch beeld en informatie: Stadsarchief Amsterdam; delpher.nl; joodsamsterdam.nl
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Nieuwmarkt, Lastage