Kloveniersburgwal 111: DE BONTEBOEL VAN DE GORTER EN HET ABC VAN DE BANKETBAKKER

Kloveniersburgwal 111: DE BONTEBOEL VAN DE GORTER EN HET ABC VAN DE BANKETBAKKER

Het tweede pand rechts is Kloveniersburgwal 111, 2021

Kloveniersburgwal 111, 1938

Het mag duidelijk zijn wie en wat er in de jaren dertig van de vorige eeuw hier aan de Kloveniersburgwal 111 zit. Op de ruim beletterde gevel staat dan links 'bontvellen', in het midden de naam en het telefoonnummer, en rechts 'pelterijen'. Benjamin de Gorter, geboren in 1894 in Amsterdam, begint zijn onderneming in 1920 aan de Linnaeusparkweg in de Watergraafsmeer. Al snel verhuist hij naar de binnenstad, naar de toen hippe Passage tussen de Prins Hendrikkade 20 - 21 en de Nieuwendijk. Maar die plek blijkt toch niet de juiste en in 1928 verhuist hij zijn bedrijf naar de Kloveniersburgwal. Daar laat hij alle tekst niet horizontaal, maar verticaal in een 'the bigger the better'-manier op de gevel schilderen.
De Gorter is vanaf de jaren dertig een beëdigd makelaar in bont en pelterijen. Daarnaast verkoopt hij al het materiaal dat je nodig hebt voor je eigen bontwinkel. Ook verkoopt hij kattenvellen, die zijn heel behulpzaam tegen reumatiek, zeggen ze...

In 1943 worden Benjamin, zijn vrouw Jeanette Coronel en hun zoon door de Duitse bezetter vermoord in Sobibor. De tekst op de gevel is net daarvoor helemaal zwart geschilderd. Van de bezetter mag namelijk van geen enkele Joodse ondernemer de naam of waar zichtbaar zijn.

Kloveniersburgwal 111 in 1938 en 1956

'Algemene Banketbakkers Coöperatie (A.B.C.)' blijft tijdens en na de oorlog wel in een strakke letter op de cordonlijst bovenaan het souterrain leesbaar. Deze coöperatie bestaat dan zo'n 60 jaar en is opgericht voor grote inkoop van waar en verkoop ervan aan haar banket bakkende leden. In de eerste jaren groeit het ledental niet erg snel, maar daarna zien de bakkers dat, door wettelijk maatregelen, lid zijn veel voordelen heeft. In 1928 zijn er al een dikke duizend leden. Ook organiseert A.B.C. lessen en geeft die onder andere op de door hun in 1924 gestichte vakschool voor banketbakkers aan de Quellijnstraat. Daar staat op no. 80 nu nog steeds de tekst 'Vakschool voor Banketbakkers' in koperen letters op de kroonlijst bovenaan de pui. De opleiding duurt in die dagen drie jaar. Hoe les te geven is dan nog lastig, want er bestaan geen handboeken over dit onderwerp... Wel is er al een soort intern arbeidsbureau, waardoor afgestudeerden snel een baan vinden.

Quellijnstraat 80, 2020

In die school ligt ook een historische verzameling van bakvormen, waarvan de oudste uit de 17e eeuw is. In 1957 verhuist A.B.C. naar de Willem Leevendstraat in Bos en Lommer. Of de vormen ook die kant op zijn gegaan, is niet duidelijk. Misschien moet ik eens navraag doen bij Patisserie Holtkamp aan de Vijzelgracht. Want de coöperatie bestaat niet meer en bij deze banketbakkersbibliotheek weten ze natuurlijk hoe het zit.

Wat je toch allemaal weer te weten komt van je stad met het uitzoeken van wat letters op een muur!