Geldersekade 67 - 73: DRUKKER & CO OP HET DAK

Waarom staat er toch zo’n kaal koud blok beton tussen die statige herenhuizen aan de Geldersekade 67 - 73? Nou, dat heeft allemaal te maken met de oorlog.

Voorheen stonden hier ook grootse panden. Op no. 67 en 69 heeft Simon Drukker er vanaf 1912 (onder andere samen met Joshua Bos) er een groothandel in de stoffen zijde, wol, katoen en fluweel. Op de gevels staat dan al groot zijn naam geschilderd. In 1926 is er een opsplitsing naar een handelmaatschappij en een detailhandel. Daarnaast is Simon ook nog medeoprichter van Europa-Azië, een internationale handelsmaatschappij. Voor al die ondernemingen is meer plek nodig dus worden no. 71 en 73 erbij gekocht. Al in 1933 overlijdt Simon Drukker, jaren daarvoor heeft Bos de taak van directeur op zich genomen.
In deze wijk zitten in die dagen heel veel textielbedrijven. Het gros daarvan is, zoals deze, in handen van Joodse ondernemers.

En dan ineens is er in 1940 een oorlog. Dit deel van de stad wordt een van de ‘Judenviertels’. In 1943 bekijkt de bezetter of de panden van Drukker kunnen worden onteigend, maar er blijkt niets meer te halen, want de familie is allang verdwenen. Uit de gebouwen wordt in de hongerwinter al het hout geroofd om de kou te kunnen overleven. Na het einde van de oorlog zijn ze alleen nog maar goed voor de sloop.

Van de nazaten van Simon Drukker, de familie Bos en de werknemers overleeft zo goed als niemand de oorlog. Paul Veerman, ook een van de oprichters van het bedrijf, heeft hard gestreden in het verzet in Frankrijk. Hij zet als eerbetoon voor de vermoorde (schoon)familie het bedrijf onder de originele naam voort. En graag snel een beetje.

Zijn zoon laat architect Jac. S. Baars een ontwerp maken voor ‘noodmagazijnen, kantoren en stookplaats voor de centrale verwarming’. Nadat de laatste resten van de oude zijn weggehaald staat het nieuwe pand er al in 1947. In advertenties toont men beide trots in volle glorie. Op de bouwtekening staat een reclamebord op het dak, een goede reden om zoiets ook werkelijk uit te voeren. Maar dan niet zo sjiek als bedacht door Baars, want dat lijkt op een tegeltableau of smeedwerk. Nee, gewoon 'N.V. Handelsmaatschappij v/h S. Drukker & Co' strak geschilderd in een schreefloze letter op een paar plankies en klaar. Want vergeet niet meneer de architect, dit pand is maar een noodmagazijn!

Nou mooi niet. Want in 1951 is het bord alweer van het dak verdwenen en komt er een etage bovenop. Decennia later, als het met de onderneming S. Drukker & Co allang voorbij is, zet de nieuwe eigenaar, het Chinese Medical Center, er nog een verdieping bovenop.

Waarschijnlijk zal dit pand nooit de monumentenlijst halen, maar door verdwenen letters leer je wel weer wat voor een stevig verhaal het heeft.

> NIEUWMARKT

ELDERS IN DE STAD



Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.

historisch beeld en informatie: Stadsarchief Amsterdam; delpher.nl; joodsamsterdam.nl; iisg.nl/ondernemers/pdf/pers-1504-01.pdf; joodsbw.nl; data.amsterdam.nl
huidig beeld: WandWoorden
wijk: Centrum, Nieuwmarkt / Lastage