Nieuwezijds Voorburgwal 69 - 73: DE TIJD GEDRUKT
Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar dit kasteel aan de Nieuwezijds Voorburgwal is ook gebouwd voor een krant. Helemaal bovenaan rechts staat in een gevelsteen het bouwjaar: 1904. En helemaal onderaan in het midden in reliëf de naam van de architect: A.J. Joling. Opdrachtgever van Anton J. Joling is dagblad De Tijd. Die krant is in 1845 opgericht door de katholieke priester Judocus Smits. Origineel heet het gebouw Chronos, de personificatie van de tijd. Maar dat wordt door directeur P.J.F. Vermeulen verandert in 't Kasteel van Aemstel.*
Beeldhouwer M.J. Hack heeft in een strakke Romeinse letter in de natuurstenen plaat boven het souterrain Drukkerij 't Kasteel van Aemstel geslagen. Van zijn hand is ook de wijze uil in het fronton boven de ingang rechts. Bovenin de gevel staat de naam op een tegeltableau. Op tegels daarboven staat het kasteel afgebeeld met links en rechts de stroomgoden Het IJ en De Amstel. Eronder staat het Wapen van Amsterdam, daaronder dobbert een koggeschip met twee ridders in het water. De tegels zijn een ontwerp van Theo Molkenboer en uitgevoerd door de tegelfabriek 'Holland' te Utrecht. De gevel is uitgevoerd in een sobere art nouveau variant.
In het souterrain van het pand staan in die dagen op stevig beton twee rotatiepersen. Op de begane grond zit de expeditie en de administratie, op de eerste verdieping de redactie. Op de tweede verdieping woont de chef van de drukkerij. Daar zijn ook de kleed-, was- en schaftlokalen.
In 1923 tot 1924 wordt 't Kasteel door architect Joling aan de achterkant ruim uitgebreid tot aan de Nieuwe Nieuwstraat en de Suikerbakkerssteeg. De zetterij, de grote persen, het papiermagazijn en de binderij verhuizen daar naartoe. In het originele gebouw komt voornamelijk kantoorruimte. In het souterrain staan dan nog wel de kleine persen voor drukwerk in opdracht van derden.
Naast De Tijd drukt men hier verder nog De Amstelbode, het Geïllustreerde Zondagsblad en De Morgenpost**. In 1974 verandert De Tijd in een weekblad, een paar jaar later verhuist het naar elders en verkoopt men dit pand. Even zitten er nog andere drukkers, maar begin jaren tachtig wordt alles omgebouwd tot hotel. Daarvoor sloopt men weer het deel uit de jaren twintig. Sinds het begin van de 20e eeuw is het het INK hotel, waarbij de naam natuurlijk verwijst naar de historie van het pand.
* Deze historische verwijzing wordt in die dagen door velen als onjuist beschouwd. Maar ja, bijna een eeuw later worden even verderop bij de bouw van een parkeergarage behoorlijk wat meters muur ontdekt. Volgens stadsarcheologen zijn die van het voormalige kasteel van de Heren van Aemstel.
** De Tijd vermeldt als een van de redenen voor de verschijning van De Morgenpost in 1892: "al zou het slechts zijn om verderfelijke, socialistische of in het gunstigste geval volstrekt godsdienstloze, neutrale lectuur uit de woning van den werkman verwijderd te houden".
> BURGWALLEN - NIEUWE ZIJDE
ELDERS IN DE STAD
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Burgwallen - Nieuwe Zijde