Prinsengracht 1051: HET KREDIET VAN ABAS
Al jaren lang is het het ITC Hotel, maar het heeft niets te maken met de naam op de keldermuur: N.V. ABAS. Plus: dat Abas is geen afkorting, maar een familienaam.
Salomon Abas groeit op in de oude Jodenbuurt en verdient in de gloriedagen van diamantslijperijen zijn geld als diamantversteller. Door de gebruikelijke ups and downs in deze business start Salomon rond 1907 op de Derde Oosterparkstraat 88 zijn eigen onderneming: Credietmagazijn Gebrs. Abas. De Oosterparkbuurt is dan pas gebouwd en er wonen veel bewoners uit het gesloopte Joodse ghetto aan de Uilenburger-, Valkenburger- en Rapenburgerstraat. En een nieuw huis - zo is de gedachte van Abas - is een goede reden voor een nieuw interieur. Want in zijn magazijn Huis van Vertrouwen kun je meubels, vloerkleden, kachels, fornuizen, bedden, dekens, ledikanten, zeilen, manufacturen en dergelijke, maar ook dames-, heren- en kinderconfectie, mantels, kostuums, winterjassen, werkmankleding en veel, veel meer op krediet kopen.
Al snel is deze ruimte te klein en verhuist Salamon het in 1909 naar wat voorheen een wijnkelder was aan de Prinsgracht 1051. Dat is om de hoek van de Kerkstraat, waar hij, zijn vrouw Heintje en hun twee zonen Matthijs en Maurits - de Gebrs. Abas - wonen. Elke week plaatst hij advertenties in diverse kranten en tijdschriften met daarin het krediet - tot f 30 zonder vooruitbetaling f 1 per week - als rode draad.
Midden jaren twintig neemt zoon Maurits het bedrijf over, zijn broer Matthijs werkt elders als agent in hout. In 1934 verbouwt Maurits het pand, zodat alle verdiepingen kunnen worden gebruikt als magazijn. Op de bel-etage vervangt hij twee smalle ramen met een brede etalage. En in de keldermuur laat hij de nieuwe naam N.V. Abas in reliëf uit het natuursteen slaan. En volgens een bouwtekening zijn even later twee grote neon-lichtbakken met daarop naam en product op de gevel gemonteerd.
Ook zorgt Maurits voor een nieuwe aanpak van de advertenties, een reclamebureau maakt daar de opmaak en het logo voor. Ook zijn er reizigers (vertegenwoordigers) en catalogi, die op verzoek worden toegestuurd.
Het zorgt allemaal voor een mooi inkomen voor de familie: pa Salomon - Heintje is overleden in 1923 - woont in de jaren dertig aan de Weesperzijde, Maurits met zijn gezin in een villaatje in Zandvoort. Matthijs boert ook goed, hij woont met zijn vrouw Sara van Praag net onder de Apollolaan in Zuid.
Maar dan is er een oorlog. De naam verandert in N.V. voorheen Abas, Salomon wordt op 23 april 1943 op 79 jarige leeftijd vermoord in Sobibor en zijn zonen ontspringen de dans omdat ma niet van joodse komaf is... Op een administratiekaart in het archief van het Joods Cultureel Kwartier staan notities dat dit laatste lijkt afbetaald? In het najaar van 1949 verkoopt Maurits de Firma Goederenhandel v/h Gebrs. Abas N.V. voor zo'n 11.000 gulden.
Wat je toch weer leert van je stad, door wat letters op een keldermuur...
> ELDERS IN DE GRACHTENGORDEL - ZUID
ELDERS IN DE STAD >
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Centrum-Oost, Grachtengordel-Zuid