Nieuwe Kerkstraat 127: DE WIJN VAN GOLDSTEIN
Aan de Nieuwe Kerkstraat 127 heeft J. Goldstein vanaf eind jaren veertig zijn wijnhandel en limonadefabriek. Het staat geschilderd op de betonbalken in een schreefloze dik dun letter met heerlijk vreemde verhoudingen. De W en M hebben een dikke binnenkant, de J een vreemde knik in het onderbeen.
Jakob Goldstein start in 1934 zijn wijnhandel aan de Oudezijds Voorburgwal 226. Een dikke tien jaar later gaat hij verder aan de Prinsengracht 786 in een grotere ruimte. Naast de wijnhandel heeft hij er een limonade- en mineraalwaterfabriek. Het gaat goed met zijn ondernemen: hij zoekt met regelmaat via krantenadvertenties 'flinke werkkrachten voor fabriek en magazijn alsook voor expeditie'. In juli 1947 verplaatst hij de firma naar de Nieuwe Kerkstraat.
Het bedrijf staat onder rabbinaal toezicht en de gevulde flessen zijn voorzien van een rabbinaats-zegel. Goldstein gebruikt al snel het magazijn voor vooral distributie van zijn Palestijnse wijnen naar winkels en horeca. De wijn is volgens advertenties verkrijgbaar bij 'alle slijterijen van de stad'.
Maar eind jaren vijftig lijkt het voorbij met de zaak, er staan geen reclames meer in de weekbladen. Goldstein zelf verhuist eind jaren zestig met zijn vrouw Hanna naar Tel Aviv in Israel.
Het pand - Gemeentelijk Monument 200627 - is gebouwd in 1926, naar een ontwerp van architect Harry Elte Phzn. Hij is ook architect van het oude deel van de Joodse Invalide aan de Nieuwe Achtergracht.
Het gebouw was een metaarhuis (metaheirhuis), waar het lichaam van een overledene op traditionele joodse wijze werd gereinigd. Op de eerste verdieping zat de timmerwerkplaats voor het maken van doodskisten, erboven was de opslag van het hout. Zulke praktische aanpak was nodig voor de gewenste joodse ter aarde bestelling binnen 36 uur.
Via een doorgang achterlangs was het pand verbonden met het Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis aan de Nieuwe Keizersgracht.
In 1964 is er een drastische verbouwing van het pand naar een ontwerp van architect Abraham Oznowicz in opdracht van de nieuwe eigenaar: de Nederlands Israëlitische Instelling voor Sociale Arbeid (N.I.I.S.A.). Ook het voormalige Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis is in hun bezit. De oude pui alhier wordt gesloopt, waardoor onder ander het beeldhouwwerk - hand met bijl die een boom kapt - verdwijnt. Waarvoor deze plompe aanpak? Vanwege een parkeergarage of opslagruimte? Het is niet duidelijk. Wel dat al twee jaar later de ruimte wordt verhuurd aan de kleine Amsterdamse fabriek van textlelmachlnes: N.V. Speciaal Machinehuis. Zij maken gebruik van de ruimte tot ver in de jaren zeventig. Waarschijnlijk ook het moment dat de N.I.I.S.A. de panden van de hand doet.
Tijdens die verbouwing in de jaren zestig is naast het beeldhouwwerk ook de volledige muurreclame van J. Goldstein verdwenen. Ergens in de jaren tachtig is als eerbetoon aan hem een deel van die reclame een balk hoger terug geschilderd. Het zou een mooi eerbetoon aan schilder en Goldstein zijn, om de nu afbladderende tekst weer terug te toveren naar de originele vorm. Mocht u de nieuwsgierig gemaakte eigenaar van het pand zijn, alhier staan de contactgegevens van WandWoorden. Wij restaureren het met veel liefde.
> ELDERS IN DE WEESPERBUURT / PLANTAGE
ELDERS IN DE STAD >
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Centrum-Oost, Weesperbuurt / Plantage, Weesperbuurt