De Ruijterkade 108: VINKE & OBELT
Vinke & Co.
Sinds 1955 staat het op het dak van de De Ruiterkade 108, deze display van Vinke & Co. De neon doet het al jaren niet meer, het is nu vooral een zendmast. Architect M. Duintjer heeft in opdracht van de ondernemende familie Vinke deze display bedacht. Zij runnen hier dan al jaren als scheepsmakelaar, reder, scheepsmanager, agent voor buitenlandse firma's en verzekeraar het bedrijf Vinke. Door oorsprong ervan ligt aan de Geldersekade.
Obelt
De gevel ziet er nu modern uit, maar het pand is al begin 20e eeuw gebouwd. De opdrachtgever daarvan is Theodorus van Heemstede Obelt, deze woont aan de Prins Hendrikkade en is zoon van een scheepsbouwer. In Londen behaalt hij het diploma in een nieuwe bedrijfstak: sanitary engineer. Voor zijn even later begonnen sanitair technisch bureau bouwt hij dit pand. Op het dak staat dan links en rechts een torentje, met op de balustrade ertussen de naam.
Als om de hoek café West Indië verhuist naar een plek verderop, neemt Theodorus deze ruimte over. Hij bouwt het geheel om als toonzaal voor zijn stijlvolle baden, warmwatervoorzieningen en sanitaire woninginrichting.
Maar van Heemstede Obelt onderneemt ook iets totaal anders: hij begint in 1882 hier aan de kade een bad- en zweminrichting. Hij hoopt zo het zwemmen populair en toegankelijk te maken. Hij doet dat met een uitgebreid complex, afgeschermd van de drukke haven. Over het deel dat is gereserveerd voor de dames, spant hij een ruime tentdoek. In de houten panden eromheen kan koffie, thee en Van Houten's cacao worden genuttigd. Daar zijn ook douches, damp- en binnenbaden in porceleinen kuipen. Het mag duidelijk zijn wie dit leverd.
Er worden thema dagen georganiseerd, zoals gekostumeerde zwemwedstrijden. Zwemverenigingen huren de plek voor hun wedstrijden en een reclamebureau overtuigt bedrijven om met display-borden rond het zwembad hun waar aan te prijzen.
Ondertusen groeit de sanitaire onderneming van Heemstede Obelt door: op het Rokin opent hij een monsterlokaal 'waar men op het gebied van badkuipen, closets, wastafels enz. het beste vindt'. Maar de haven groeit ook: er is meer gebied nodig voor pontfuiken en een sleepbootsteiger. Maar de gemeente wil het zwembad niet kwijt en zorgt voor een nieuwe plek aan de overkant van het IJ. Die ligt aan de Galgenweg, omdat daar nog genoeg ruimte is en het water 'veel frisscher'. Men verandert in 1913 op verzoek van Heemstede Obelt zelfs de eeuwenoude straatnaam in Badhuisweg. Niet veel later opent Theodorus er Badhuis Obelt.
Het is geen plek voor de gewone man, want de entreeprijs is hoger dan die van het gemeentelijke zwembad. Het publiek komt voornamelijk uit de rijkere wijken. Fanatieke gebruiker is bijvoorbeeld de artiesten-zwemclub van Heintje Davids. Ook de Amsterdamsche Reddings Brigarde oefent hier, net zoals de in Noord gelegerde militairen. Andere zwemverenigingen zijn De Dolfijn, Het IJ en de H.D.Z: de Hollandsche Dames Zwemclub.
Vanuit het centrum is het zwembad alleen met het veerpond bereikbaar, daarnaast is de lokatie bij de Dortsche Petroleummaatschappij niet goed voor de kwaliteit van het water. Het badhuis is daardoor moeilijk te exploiteren. Na het overlijden van Theodorus in 1918 gaat het snel bergafwaarts: acht jaar later is het voorbij met Badhuis Obelt en verkoopt men het terrein aan de Bataafse Petroleum Maatschappij dat later opgaat in Shell.
Van Heemstede Obelt's badinrichting en het sanitaire installatiebedrijf houden langer stand: pas in 1969 fuseert het met het elektrotechnisch installatiebedrijf Mijnssen en gaat verder onder de naam HOMIJ. Dat bedrijf bestaat nu nog steeds.
Wat WandWoorden toch allemaal weer te weten komt van de stad, met het uitzoeken van een verlopen neon reclame op een dak!
> Wandel met een gids door je beletterde buurt!
> MEER IN DE NIEUWMARKTBUURT
ELDERS IN DE STAD
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: WandWoorden
wijk: Centrum, Nieuwmarkt / Lastage,