Nieuwendijk 126, hoek Kolksteeg: HET ZWARTE VLAK
Het reclamevlak op de zijmuur Nieuwendijk, hoek Kolksteeg is nog niet zo lang geleden helemaal zwart geschilderd. Daarvóór waren er nog sporen zichtbaar van diverse advertenties van lang geleden. De oudste is van J.B. van Herwijnen. Hij is hier gevestigd als leverancier van zijde lingerie en representant voor de firma Valcke Frères. Dat staat op het reclamevlak op de tekening van Herman Misset uit 1908. Het cynische is dat firma van Herwijnen dan al een paar jaar niet meer bestaat: het is failliet verklaard in 1902.
Het pand is gebouwd in 1893 in opdracht van de heer H.G. Koster Wzn.. Deze runt een kantoorboekhandel aan de overkant op no. 131. De plek voor gevelreclame staat ook al op de bouwtekening. Volgens een artikel in de krant De Standaard is het pand in 1908 eigendom van likeurstokerij De Wildeman voorheen Levert & Co.. Deze stokerij ruilt dan dit en een aantal andere panden verderop, met de Bijenkorf voor diens panden aan de Kolksteeg en de Nieuwezijds Kolk. De Bijenkorf hangt daarna, zoals je ziet op de illustratie, reclame display's aan de pui op de Nieuwendijk, maar de zijmuur laten ze voor wat ie is. Want de ruil van dit en andere panden is voor niets anders bedoeld dan sloop: de Bijenkorf heeft het allemaal nodig voor nieuwbouw voor haar alsmaar groeiende onderneming.
Maar die sloop gaat helemaal niet door. De Bijenkorf ontdekt namelijk dat hun tijdelijk plek naast de Beurs van Berlage aan het Damrak veel meer geld opbrengt. Dus, dag Nieuwendijk en hallo Damrak: die plek wordt opgekocht voor de bouw van een veel groter pand: de huidige Bijenkorf.
Maar wat gebeurt er met ons hoekpandje?
Nou, dat is tot 1936 een café en wordt gerund door wisselende horeca ondernemers. Na dat jaar wordt het aanzicht gemoderniseerd door de nieuwe huurder: de Brabantse winkelketen De Gruyter. Hun concept is in die tijd dat al hun winkels in heel het land hetzelfde aanzicht hebben, met de naam groot in een schreefloze letter. Zonder problemen wordt hun radicale plan voor verbouwing door de gemeente goedgekeurd. Omdat De Gruyter - want veel te ouderwets - niet aan gevelreclame doet, verhuurt de eigenaar het kader aan hun buurman, het Luxor Theater. Die bioscoop is in 1911 op de plek van gesloopte Bijenkorf panden gebouwd. Jammergenoeg is van de reclame's van Luxor geen beeld aanwezig in de archieven.
Na vertrek van De Gruyter in de jaren zeventig, zitten de daaropvolgende winkels vast aan de vreemde indeling van de pui. Dat is ook nu nog steeds zichtbaar. Misschien dan maar eens als goedmakertje voor het pand, uitzoeken of het reclamevlak weer gevuld mag worden. Bijvoorbeeld met die eerste advertentie: zijde lingerie van J.B. van Herwijnen.
> BURGWALLEN - NIEUWE ZIJDE
ELDERS IN DE STAD
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Burgwallen - Nieuwe Zijde