Utrechtsestraat 93: EEN BLANCO LEKKERNIJ
De blanco plaquette op de zijmuur
Met eronder in de jaren vijftig zoetigheid bij C. Jamin
En dan loop je door de Utrechtsestraat en zie je op de hoek met de Kerkstraat die blanco plaquette. Al jaren is de vraag van WandWoorden: waar is deze toch van? Het zal wel met iets ouds te maken hebben, een gilde of zo. Maar op zoek naar antwoorden wordt al snel duidelijk dat dat het niet is.
In 2024 zijn er zalfjes te koop
Tot begin vorige eeuw verkopen Haages & Levert Jr. er wijnen en likeuren
Want op bovenstaande foto uit 1911 ziet het pand er anders uit dan tegenwoordig: geen grote ramen aan de Kerkstraat. Daar is dan de deur naar boven met rechts een grote plaquette. Daarop staat de naam van Haages & Levert Jr., een handel in wijnen en likeuren van hoge kwaliteit. Op de puilijst is te lezen, dat het ondernemen al sinds 1780 bestaat; men distribueert door heel het land. In de negentiende zijn zij ware concurrenten van Wijnand Fockink en de erven van Lucas Bols. De nazaten van Ahasuerus Johannes Haages en Everwijn Levert zijn echter niet zo actief in the business en begin van de twintigste eeuw is het voorbij. Dat geeft ook uitleg waarom er mannen links aan het werk zijn: zij zijn bezig met voorbereidingen een stevige verbouwing.
De voorbereidende werkmannen, afgeleid door een fotograaf
De bouwtekening uit 1911 met in ieder geval de twee nieuwe ramen
Opdrachtgever voor de verbouwing is C. Jamin: de zoete-koek-maker uit Rotterdam. Die wil een ruimere etalage voor zijn hier te vestigen winkel, daarvoor worden twee grote ramen erbij geplaatst. De puilijst wordt voorzien met een in reliëf geslagen en vergulde tekst in kapitalen: biscuits / chocolade / C. Jamin / dessertwerken. Maar dat geeft nog geen uitleg over die blanco plaquette, deze staat ook niet in het plan van de verbouwing. Heeft het wel iets te maken met C. Jamin?
De blanco plaquette en een beletterde puilijst
Zeker weten! Op de hoek van de Albert Cuyp- en de Ferdinand Bolstraat in de Oude Pijp zit zo’n zelfde vlak in de muur: een rechthoek, met bovenaan een halve cirkel. En op de begane grond heeft begin vorige eeuw C. Jamin ook hier een winkel. Geduldig neuzen door de beeldarchieven van de stad levert het bewijs: op een ansichtkaart van die plek uit die tijd is duidelijk een reclame zichtbaar. Bovenin staat het logo van C. Jamin, daaronder is zijn zoetigheid beschreven en onderaan de fabriek in Rotterdam waar men de lekkernijen maakt.
Een zelfde blanco plaquette op de zijmuur aan de Albert Cuypstraat
Rond 1920 is die plaquette gevuld met C. Jamin reclame
Boven het logo, midden de waar, onder de fabriek
Maar een fabriek afbeelden, wat is daar nou zo smakelijk aan? Niets. Maar het is een trend van die dagen: je laat gewoon trots de plek zien waar je vol liefde je producten maakt. Loop maar eens café 't Loosje aan de Nieuwmarkt binnen. Daar zit op een van de muren nog een joekels groot tegeltableau met daarop afgebeeld de fabriek van hun bierleverancier toen.
Het zou mooi zijn om het blanco vlak hier op de hoek van de Utrechtsestraat, weer te vullen met die afbeelding. Maar omdat Jamin nog steeds bestaat met dezelfde inhoud, is het eerder een reclame dan een restauratie. Het pand is - inclusief het originele C. Jamin interieur - wel al een Rijksmonument: de eigenaar mag niet zomaar iets veranderen. Voor de belettering boven de ramen geldt dat blijkbaar niet, die zit verstopt achter triplex. En waarschijnlijk ook niet voor de voorheen beschilderde plaquette.
Een illustratie van de C. Jamin fabriek in Rotterdam
De werkelijke fabriek in 1923
Met een groots gedecoreerde ingang in 1898
De fabriek van C. Jamin stond in Rotterdam in Crooswijk aan de Hugo de Grootstraat. Tussen twee zuilen op de gevel van het hoofdgebouw is op een hekwerk de naam: C. Jamin gemomteerd. Op het tegeltableau boven de pui staat Zuid-Hollandsche Stoomfabriek van Koek, Banket, Chocolade en Suikerwerken.
Cornelis Jamin begint in 1878 zijn koek- en banketbakkerij elders in Rotterdam. Het loopt goed, hij breidt de onderneming uit met een suikerwerkfabriek. Om afzet te verzekeren koopt hij winkels op en het C. Jamin-concept is geboren. Tien jaar later bouwt hij de grote fabriek in Crooswijk. Cornelis maakt de opening van het complex niet mee: hij overlijdt in 1908 op slechts 57-jarige leeftijd.
Zijn vier zonen nemen het bedrijf over en het blijft groeien. Eind jaren twintig zijn er zeker zo'n 250 winkelfilialen door heel het land. Het grote publiek maakt kennis met betaalbare artikelen waar men voorheen slechts van kon dromen. Het is de banketbakker voor de middengroepen, een snoeppaleis voor Jan met de Pet en er worden roomijsjes voor slechts 2,5 cent verkocht! Het betaalbare is de kracht van de keten. Meer over Jamin zie en lees je op deze link.
Zie je die krul aan het begin van het logo? Dat is de C van Cornelis!
> Een lekker grote C. Jamin op de Weesperstraat
> ELDERS IN DE GRACHTENGORDEL - ZUID
ELDERS IN DE STAD >
Klik bij beschrijving op de link en wandel langs het beletterde verhaal.
historisch beeld en informatie: Stadsarchief Amsterdam; delpher.nl; wikipedia.nl; museumrotterdam.nl; stadsarchief.rotterdam.nl
huidig beeld: GRRRFX
wijk: Centrum, Grachtengordel-Zuid